ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ မေလးရွား သက္ညႇာေစလို

Source: Voice of America
မေလးရွားအစုိးရ အေနနဲ႔ သူ႔ႏုိင္ငံထဲမွာ ေရာက္ေနၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကုိ အသိအမွတ္ျပဳဖုိ႔ Amnesty International ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖြဲ႔ႀကီးက ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။ မေလးရွားႏုိင္ငံထဲမွာ ရွိေနၾကတဲ့ UNHCR အသိအမွတ္ျပဳ ခံထားရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ မၾကာခဏ ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ ခံေနရတယ္လုိ႔ ဒီကေန႔ ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ ဆက္သြယ္ စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ဒီအစီရင္ခံစာက မေလးရွားႏုိင္ငံမွာ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ခုိလႈံခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသူေတြနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနေတြကုိ ေလ့လာထားတာပါ။ မေလးရွားႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ဒုကၡသည္ဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကုိ လက္မွတ္ထုိးထားတဲ့ ႏုိင္ငံ မဟုတ္ေပမဲ့ သူ႔တုိင္းျပည္အတြင္းမွာ UNHCR ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ုံးက တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳထားသူ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၈,၄၀၀ ရွိေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဒုကၡသည္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကုလသမဂၢက ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ခံထားရေပမဲ့လည္း သူတုိ႔ကုိ မေလးရွားအစုိးရက တရား၀င္ အသိအမွတ္ မျပဳတဲ့အတြက္ အခက္အခဲေတြ ႀကံဳေနၾကရတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖြဲ႕ရဲ႕ ဒုကၡသည္နဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္သူမ်ားဆုိင္ရာ အႀကီးအကဲ ခရစ္စ္ နက္ရွ္ (Chris Nash) က ေျပာျပပါတယ္။

“မေလးရွား အစုိးရက ဒုကၡသည္ေတြကုိ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳဖုိ႔ ပ်က္ကြက္ေနတဲ့အတြက္ ဒုကၡသည္ေတြဟာ တဖက္သတ္ အဖမ္းခံရတာ၊ တုန္လႈပ္ ေခ်ာက္ခ်ားစရာေကာင္းတဲ့ ေနရာေတြမွာ ဖမ္းခံထားရတာ၊ ႀကိမ္နဲ႔ အ႐ုိက္ခံရတာ၊ ေငြအညႇစ္ခံရတာ၊ လူေမွာင္ခုိကူးခံရတာနဲ႔ ညႇဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္ခံရမယ့္ မိမိေနရပ္ကုိ ျပန္ပုိ႔ခံရတဲ့ အျဖစ္ေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနၾကရပါတယ္။”

ဒုကၡသည္ေတြ အေနနဲ႔ မေလးရွားရဲနဲ႔ RELA လုိ႔ေခၚတဲ့ ျပည္သူ႔စစ္ေတြရဲ႕ မၾကာခဏ ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ ေငြညႇစ္ခံေနၾကရတာကုိ သူတုိ႔အေနနဲ႔ စုံစမ္းသိရွိခဲ့ရတယ္လုိ႔ ခရစ္စ္ နက္ရွ္က ေျပာပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ေတြ အဲဒီလုိ ႀကံဳေတြ႕ ခံစားေနၾကရတာေတြ ပေပ်ာက္ေအာင္ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ မေလးရွား အစုိးရက တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့၊ တုိင္းျပည္အတြင္းမွာ တရား၀င္ ေနထုိင္ခြင့္ျပဳတဲ့ ID မွတ္ပုံတင္ကတ္ျပားေတြ ထုတ္ေပးဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့အေၾကာင္း ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႕က မေလးရွား အစုိးရကုိ ေတာင္းဆုိထားပါတယ္။

မေလးရွား အစုိးရ ထိပ္ပုိင္း အရာရွိေတြက ဒီေတာင္းဆုိခ်က္ တခ်ဳိ႕ကုိ အတုိင္းအတာ တခုထိ သေဘာတူ လုိက္ေလ်ာေပမဲ့ ေအာက္ေျခ ရဲေတြနဲ႔ RELA ေတြက သူတုိ႔ကုိ ဆက္လက္ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ဆဲ ရွိသလုိပဲ တခ်ဳိ႕ဆုိ ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံရမွာ စုိးတဲ့အတြက္ ထြက္ေျပးၾကရင္း အသက္ဆုံး႐ႈံးရသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုလုိ အေျခအေနေတြ ဆက္လက္ ဆုိးရြားေနတဲ့အေပၚ စိတ္ပ်က္မိတယ္လုိ႔ ခရစ္စ္ နက္ရွ္က ေျပာပါတယ္။

“ထိပ္ပုိင္း အစုိးရ အရာရွိေတြ ကတိေပးထားတာနဲ႔ ေအာက္ေျခက အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြအၾကား ဆက္သြယ္ေရး ျပတ္ေတာက္ေနတဲ့ပုံ က်ပါတယ္။ ပထမအဆင့္ အေနနဲ႔ RELA ေတြအေနနဲ႔ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ လုံး၀ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္တာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ မျမင္ခ်င္ပါဘူး။ အဲဒီလုိ လုပ္လုိက္ရင္ ဒီ ဖမ္းဆီး ေငြညႇစ္မႈေတြ ပေပ်ာက္သြားပါမယ္။

“အဲဒီထက္ပုိၿပီး လုပ္သင့္တာက ဒုကၡသည္ေတြကုိ တဖက္သတ္ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းတာေတြ မလုပ္ဖုိ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး အဖြဲ႕ေတြကုိ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ၫႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္သင့္ပါတယ္။ UNHCR ကုိ အေလးထားသင့္တယ္၊ UNHCR က အသိအမွတ္ ျပဳထားတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကုိ အသိအမွတ္ျပဳဖုိ႔ မေလးရွားရဲနဲ႔ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႕ေတြ သေဘာေပါက္ေအာင္ ေျပာျပသင့္ပါတယ္။”

မေလးရွားႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ UNHCR ဒုကၡသည္႐ုံးက လူ ၈,၄၀၀ ေလာက္ကုိ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳထားတယ္ ဆုိေပမဲ့ တကယ့္ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ဟာ အဲဒီထက္ ၃ ဆေလာက္ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ခရစ္စ္ နက္ရွ္က ေျပာပါတယ္။ ဒီအထဲက အမ်ားစုဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သူက ဆက္ေျပာျပပါတယ္။

“ဒီအထဲက ၉၀% ေလာက္ဟာ ျမန္မာျပည္က ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔အားလုံး သိထားၾကသလုိပါပဲ၊ ဒီလူေတြ ကုိယ့္တုိင္းျပည္မွာ မေနႏုိင္ဘဲ အခုလုိ တျခားတုိင္းျပည္ေတြမွာ ခုိလႈံခြင့္ ေလွ်ာက္ထားၾကတယ္ ဆုိတာက ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။”

UNHCR ကုိ ေလွ်ာက္လာၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ၉၇% ေက်ာ္ဟာ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ခံၾကရတာျဖစ္ၿပီး မေလးရွားႏုိင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၉၀% ေလာက္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လာတဲ့သူေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ Amnesty International ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖြဲ႕ႀကီးက ေျပာပါတယ္။